1. Vị trí địa lý

Đông giáp Giáo xứ Thanh Hải (đường rầy xe lửa từ cầu sắt đến Đèo Rù Ŕ). Đông Nam giáp Giáo xứ Ngọc Thuỷ (Cầu xe lửa). Tây giáp Giáo xứ Đại Điền (đường đất từ Quốc lộ đến cầu Xuân Phong). Nam giáp Giáo xứ Chợ Mới (Sông Cái). Bắc giáp Giáo xứ Đại Điền (Quốc lộ I + Núi Ḥn Dung). Gồm hai thôn Xuân Ngọc (Xă Vĩnh Ngọc) và Ḥn Nghê (Vĩnh Phương).

2. Hình thành và phát triển

Xuôi ḍòng sông cái, bên kia bến đ̣ò Phú Kiển, ẩn khuất sau những ngọn dừa và bạch đàn là một ngôi nhà thờ nhỏ, đó là ngôi nhà thờ giáo xứ Phù Sa

Cũng như giáo xứ Ngọc Thuỷ, giáo xứ Phù Sa trước đay là họ lẻ của giáo xứ Chợ Mới. Không biết người Công giáo có mặt ở đây lúc nào nhưng chắc trên phần đất này đă có người ở từ lâu, v́ có nhiều mộ của người Chăm và theo điều được ghi trên phần mộ cụ Bùi Đức Vinh, người đă có nhiều đóng góp xây dựng lực lượng Tây Sơn ở Khánh Hoà nữa cuối thế kỷ 18.

Riêng người Công giáo theo chứng từ của một số người th́ vào giai đoạn cấm đạo của Vua Tự Đức một số người Công giáo ở đây đă hy sinh v́ đạo Chúa, như gia đ́nh ông Phúc 7 người bị chôn sống trong một cái hầm, ông Lê Truyền bị nhốt vào nhà và bị đốt chết, người con trai của ông, tên là Mên, bị thích h́nh Thánh giá lên mặt, cháu chắc của những người này hiện c̣n sống ở đây.

Cho tới ngày 17.12.1978 khi một số tu sĩ, linh mục ḍng Phanxicô, phải rời tu viện ở Khóm Ḥn Chồng, Phường Vĩnh Phước về đây thành lập cộng đoàn. Phù Sa trở thành giáo xứ với đầy đủ mọi sinh họat Tôn giáo.
Vào năm 1972, để nhớ bậc cha ông đă hy sinh v́ Chúa, một công trường được xây sau phần đất mà các Ngài đă hy sinh, với danh hiệu là Công trường Nữ Vương các Thánh Tử Đạo.

Giáo dân Phù Sa hiền hoà, đa số sống bằng nghè làm nông, nương rẫy. Tŕnh độ học vấn trước đây rất thấp nhưng từ năm 1980 nhờ sự giúp đỡ của Cộng đoàn Phanxicô giới trẻ đă bắt đầu tới trường thường xuyên hơn. Kết quả cho thấy mỗi năm trong thôn dều có các em thi tốt nghiệp phổ thông. Một số có thể tiếp tục lên Đại học, một số đă tốt nghiệp sư phạm cũng như các ngành khác như tin học. quản trị kinh doanh. Hiện nay, số trẻ tiểu học khoảng 97% tới trường, học sinh cấp II và III khỏang 55%. Nhờ việc phát triển học vấn mà bộ mặt sinh hoạt trong thôn xóm đă thay đổi, sự hiểu biết của bà con đă nhanh nhạy hơn trước nhiều, cụ thể đă có ư thức trong việc bảo vệ môi trường, trồng cây gây rừng, giữ vệ sinh chung, hơp tác với các địa phương chung quanh xây dựng thôn xóm, phát triển nông thôn.

Giáo xứ hiện nay có 4 khu giáo :

• Khu giáo Têrêxa hài đồng Giêsu
• Khu giáo Phêrô và Phaolô
• Khu giáo Nữ vương các thánh tử đạo
• Khu giáo Giuse

Các linh mục phụ trách giáo xứ từ ngày thành lập đến nay :

• Linh mục Gioakim Nguyễn Văn Có 1978-1993
• Linh mục Gioan TC Nguyễn Phước 1993 – 1994
• Linh mục Gioakim Nguyễn Văn Khoan 1994 – 1999
• Linh mục Giuse Ðặng Minh Tuấn 1999-2003
• Linh mục Luy Nguyễn Phúc Hải 2003 – 7.6.2013
• Linh mục Antôn Nguyễn Đình Phong 7.6.2013 – Nay
  

Nguồn: giaophannhatrang.org